Banda

Vrijdag 2 december 2011

KAVRE, DEC 02 - Locals have disrupted the vehicular movement at Balefi and Khadichaur along the Arniko Highway from Friday morning demanding compensation to the family of those killed on Wednesday's road accident. Relatives and locals have been demanding compensation to the family of motorcycle rider Balaram Tamang and pillion rider Uddhav Shrestha who were killed in the road accident on Wednesday. Hundreds of passengers have been left stranded along the highway since this morning due to the obstruction. The duo was killed when the motorcycle they were riding collided with a van. Another one was critically injured in the accident.

[uit de krant eKantipur]

Met enige regelmaat heeft men hier in Nepal te maken met het fenomeen 'banda', ofwel staking. Voor allerlei doeleinden wordt dit pressiemiddel ingezet. Vaak zijn er politieke motieven maar een banda kan ook allerlei andere redenen hebben. Vandaag ging het dus om het loskrijgen van smartengeld voor de slachtoffers van een ongeluk en het was niet zozeer een staking maar meer een road block. En wij waren er, met vele anderen, de dupe van. Hè, fijn, dat werd weer eens een heerlijk dagje bussen.
Inge en ik waren vanochtend al even voor zessen opgestaan om de vroege - en snelle - non-stopbus naar Kathmandu te nemen. We verkneukelden ons al dagen over het vooruitzicht om daar vandaag eind van de ochtend aan de koffie met taart te zitten. Bij het kaartjesloket in het dorp bleek alleen dat er deze dag om onduidelijke redenen (a new system) geen non-stopbus reed, ook al was ons gisteren verzekerd van wel; er zat niets anders op dan toch maar weer de slome, om de honderd meter stoppende lokale bus te nemen die rustig vijf uur doet over de 85 km naar de hoofdstad. Met een beetje geluk konden we dan toch nog rond de middag in Kathmandu zijn.
Het eerste uur verliep voorspoedig, maar toen stuitten we op de staart van wat een ellenlane file bleek van vrachtwagens en bussen. Er ontstond meteen rumoer onder onze medepassagiers en iedereen begon uit te stappen. Niemand sprak genoeg Engels om ons te kunnen uitleggen wat er precies gaande was, maar toen de busjongen ons het geld van onze kaartjes ging terugbetalen was wel duidelijk dat deze bus voorlopig nergens meer naartoe ging. Er was een banda, zei men, a strike. Hoe lang dat zou gaan duren wist niemand maar de lengte van de file beloofde weinig goeds.

Tja, wat doe je dan? Het is een mistige, koude ochtend. Je staat met jebagage ergens langs die hele lange weg tussen Barhabise en Kathmandu en niets rijdt meer. En het plan was om morgenochtend vroeg met de groep door te reizen naar Chitwan in het zuiden voor een junglesafari en de halftijdse evaluatie. Ietwat ontdaan hebben we Bharat gebeld. Misschien kon hij ons advies geven. Dat kon hij inderdaad: Loop naar het dichtsbijzijnde dorp en ga iets eten. Daal baat of zo. Straks loopt dat hele dorp vol gestrande reizigers en dan is het eten op. En als er daarna nog niks rijdt, dan moet je maar terug naar Barhabise. Sympathiek natuurlijk dat hij aan onze straks rammelende magen dacht, maar daar hadden we niet zo veel aan. We wilden niet eten en al helemáál niet terug naar Barhabise; we wilden naar de stad! Uiteindelijk zijn we maar met de moed der wanhoop naar het volgende dorp gelopen om te zien of er daar misschien iets te regelen viel.

Vlak voor we bij de eigenlijke wegversperring aankwamen - een boom over de weg - herkenden we in een ons tegemoet komende motorrijder onze altijd behulpzame huisbaas Bhupendra. Hij lachte zijn kleine lachje naar ons en zei dat we het beste een kilometer of vijf konden doorlopen, tot voorbij een tweede wegversperring, en daar proberen de eerste de beste bus naar Kathmandu te nemen. Omdat hij altijd met goeie ideeën komt en de opties bovendien beperkt waren hebben we zijn raad opgevolgd. We zijn gaan lopen, voorbij de ruim aanwezige militaire politie, die rustig stond toe te kijken terwijl de lokale actievoerders hun boomstamversperring bewaakten, en daarna het dorp uit: een uitgestorven weg door een in nevel gehuld berglandschap met rivier. We waren net lekker op dreef, zingend en fantaserend dat we langs de route misschien wel ergens twee fietsen konden kopen, toen achter ons een bus uit de mist opdoemde. Inge begon meteen impulsief te zwaaien dat we mee wilden. Het was bomvol maar we hebben hangend aan de stangen wel mooi de vijf (of inmiddels nog vier) kilometer tussen de twee banda's in sneltempo afgelegd.
Bij de tweede wegversperring kon de bus niet verder. Vlak voor een brug was het een chaos van kriskras staande auto's en drommen mensen. Ook hier weer veel politie met geweren. We zijn te voet de brug overgestoken en naar het eind van alweer een ellenlange rij wachtende voertuigen gelopen om te zien of er al iemand rechtsomkeert ging maken. Vrijwel niemand maakte aanstalten; het gros van de mensen zat gelaten te wachten in hun bussen, of liep wat wezenloos heen en weer te slenteren tot de banda voorbij zou zijn.
Wij hadden geen zin in wachten, dat hebben we hier al veel te vaak en veel te lang gedaan. Koffie in Kathmandu wilden we, en snel een beetje! Gelukkig trad toen eindelijk Inge's die ochtend opgeraapte geluksmuntje in werking: we zagen in de verte, aan het eind van de rij, één bus die waarachtig aan het keren was en naar het scheen aanstalten maakte om terug naar de stad te rijden. Die moesten we hebben! We zijn er hard naartoe gerend en de meeste stoelen waren zowaar nog leeg.

Helaas vond de chauffeur het financieel niet interessant om met een haast lege bus te gaan rijden. Inge heeft eerst trappelend van ongeduld geprobeerd onze chauffeur tot vertrekken te bewegen, zonder resultaat, en daarna met enig leedvermaak een bus toeristen die in de rij de andere kant op stond laten weten dat het wel eens een lange dag voor ze zou kunnen worden. (Later hoorden we dat de banda pas om zes uur 's avonds was opgeheven. En voor alles dan weer vlotgetrokken is ben je zó nog eens twee uur verder.) Gelukkig begonnen ten slotte ook onze medepassagiers te morren en na nog zeker een uur wachten gingen we dan eindelijk. De rest van onze reis verliep voorspoedig en zo waren we toch nog halverwege de middag in Kathmandu. Snel in een taxi naar Mustang en daarna gauw naar de Himalayan Java: mmmmm... koffie!